Невай омса кылым нӧлталынат ок шукто, пычалым кӱлдыр-гӧлдыр шоктыктен, салтак кашак пуренат шогалеш. [/i]Я. Ялкайн.[/i] Невай ещё не успел поднять дверной крючок, как уже вошли солдаты, бряцая ружьями.
Марийско-русский словарь . 2015.
тұлдыр жетім — Әкесі шешесі, бауыр туысқаны жоқ бала … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
бұлдыр — (Алм.: Жам., Ұзын.) көзге түсетін ақ. Баланың көзі б ұ л д ы р болғасын врачқа апарып едім (Алм., Жам.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
тұқиянсыз — сын. Үрім бұтақсыз, тұқымсыз. Адастырып бұлдыр тұман, бұлдыр күн, Мен тағдырға тамырымды жұлдырдым. Ізі де жоқ, тозы да жоқ тозаңмын, Талайсызбын, т ұ қ и я н с ы з тұлдырмын (Н.Айтұлы, Ту, 20) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
алаң-ғұлаң — (Гур., Маңғ.) алақ жұлақ. Көзі а л а ң ғ ұ л а ң болып кетті (Гур., Маңғ.). Қызбала сүт пісірімнен соң есін жиды. А л а ң ғ ұ л а ң, біраз уақыт ештеңеге көзі тоқтамай қойды (Ж. Нәжім., Кішк., 130). Ертедегі түркі жазба ескерткіштерінің бірінде:… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
күн тыншу — (Сем.: Ақс., Көкп.) бұлыңғыр, бұлдыр. Сол уақытта, бірнеше күн бойы к ү н т ы н ш у болды (Сем., Ақс.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шыптасына шыбын қонбау — (ҚХР) тұлдыр, тақыр кедей … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
апақ — зат. көне. Апақ сапақ дегендегі апақ – «көк жиек», сапақ – «бұлдыр, бұлыңғыр, қараңғы» деген сөз. Қазақ жөнді көре алмайтын кісіні сапақ дейді (Л. Будагов, 1, 64) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
мәшке — I зат. жерг. Сиыр. – Жалғыз м ә ш к е сойып едік, қалған жарты жаясын кеше бұзып алдық, одан басқа тұлдыр болса бұйырмасын (Б.Майлин, Таңд., 378). II Мәшке ит. Үлкендігі мысықтай ақ болатын кішкене ит тұқымы. Жайма шуақ үннен әлдебір жылы ықылас… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
